Werken op verkiezingsdag? Wat werkgevers moeten weten

Werken op de dag van de verkiezingen: de basis 

Hoewel de meeste mensen vrij zijn op zondag en dus zonder problemen kunnen stemmen, zijn er werknemers die toch moeten werken. Wat betekent dit voor hun stemplicht? 

 

Werknemers die moeten stemmen 

In België geldt een algemene stemplicht. Dat betekent dat elke meerderjarige verplicht moet stemmen voor de federale en regionale verkiezingen. Daarnaast worden sinds dit jaar ook alle jongeren van 16 en 17 jaar verwacht om te stemmen voor de Europese verkiezingen.

Voor werknemers die op zondag werken en niet buiten de werkuren kunnen stemmen, zijn er twee opties: 

1. Zelf gaan stemmen. Iedereen die wil stemmen, heeft het recht op de nodige tijd om dit te doen. Als werknemers hiervoor kiezen, is het belangrijk om dit op voorhand aan de werkgever te laten weten, zodat die tijdig een oplossing kan zoeken indien nodig. Wie gaat stemmen, heeft geen recht op loon voor de tijd die nodig is om een stem uit te brengen. 
    
2. Stemmen met een volmacht. Soms is de aanwezigheid van de werknemer op het werk vereist voor de continuïteit van de activiteiten. In dat geval moet de werkgever via het volmachtformulier bevestigen dat de werknemer de werkplek niet kan verlaten. Een extra attest is niet nodig. De werknemer kan daarna een volmacht geven aan iemand anders die kiesgerechtigd is.

 

Werknemers die in een stem- of telbureau verwacht worden 

Niet iedereen wordt enkel in het stembureau verwacht om te stemmen. Sommige mensen worden opgeroepen als voor- of bijzitter in een stem- of telbureau. Zij hebben altijd het recht om afwezig te zijn op het werk om hun burgerplicht te vervullen. Afhankelijk van hun rol, kan hun afwezigheid al dan niet gepaard gaan met behoud van loon.

 

Bijzitters 

Wie opgeroepen wordt als bijzitter, heeft recht op afwezigheid zonder loonbehoud. Afhankelijk van het soort stembureau, hebben sommigen recht op klein verlet (met behoud van hun loon). Dit is het geval voor: 

• Bijzitters in een hoofdstembureau of een enig stembureau 
• Bijzitters in een hoofdbureau bij verkiezing van het Europees Parlement (max. 5 dagen) 
• Bijzitters in een hoofdbureau voor stemopneming (max. 5 dagen ) 

Klein verlet is alleen van toepassing als de werknemer op het moment dat hij als bijzitter verwacht wordt, normaal gezien aan het werk moest zijn. Aangezien de meeste mensen op zondag niet moeten werken en de tellingen vaak elektronisch en vlot verlopen, zijn het eerder uitzonderingen die een beroep kunnen doen op klein verlet.

 

Voorzitters en secretarissen 

Ook voorzitters en secretarissen hebben het recht afwezig te zijn. Als werkgever moet u hen de nodige tijd geven om hun wettelijke plicht te kunnen uitvoeren. Voor hen is echter nooit recht op loonbehoud voorzien. 

 

Tip voor werkgevers 

Informeer uw medewerkers tijdig over de afspraken en opties die gelden in uw bedrijf, door hier duidelijk en proactief over te communiceren. Probeer zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de persoonlijke voorkeuren van uw medewerkers, op voorwaarde dat dit geen negatieve impact heeft op het vlotte verloop van uw bedrijfsactiviteiten.