Arbeidsovereenkomst: dit moet je weten als werknemer

Wat is een arbeidsovereenkomst?

Een arbeidsovereenkomst is een juridisch bindend contract tussen een werkgever en een werknemer waarin de voorwaarden van de arbeidsrelatie worden vastgelegd. Het arbeidscontract kan mondeling of schriftelijk zijn, maar het is aan te bevelen om het schriftelijk vast te leggen om misverstanden te voorkomen.

 

Wat staat er in een arbeidscontract?

• Identificatie van de partijen: de namen en adressen van werkgever en werknemer.
• Beschrijving van de functie en taken van de werknemer.
• De arbeidsduur per week of per dag, en eventuele regelingen voor overuren.
• Het salaris en extralegale voordelen zoals maaltijdcheques, hospitalisatieverzekering, pensioenregelingen…
• Het aantal vakantiedagen waar je recht op hebt, plus andere vormen van verlof zoals ziekteverlof, ouderschapsverlof…
• De duur van de opzegtermijn die werkgever en werknemer moeten respecteren wanneer de arbeidsovereenkomst beëindigd wordt.
• Eventuele andere afspraken of clausules die relevant zijn voor de arbeidsrelatie: proeftijd, geheimhoudingsclausules, concurrentiebedingen…

 

Wat is een collectieve arbeidsovereenkomst?

Een collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) is een schriftelijke overeenkomst tussen één of meer werkgeversorganisaties en één of meer vakbonden. Hierin worden afspraken vastgelegd over de arbeidsvoorwaarden voor een bepaalde groep werknemers. Een CAO is van toepassing op alle werknemers in een sector of bedrijf, en kan aanvullende bepalingen bevatten bovenop individuele arbeidsovereenkomsten. Denk aan afspraken over lonen, werktijden, vakantiedagen, opleidingen…

 

De twee meest voorkomende arbeidscontracten

 

Contract van onbepaalde duur

Een arbeidscontract van onbepaalde duur of vast contract is een contract tussen een werkgever en een werknemer zonder vooraf bepaalde einddatum. Dit type contract biedt werknemers meer stabiliteit en zekerheid op lange termijn. Met een vast contract heb je recht op een opzegtermijn bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst, tenzij er sprake is van een duidelijk aantoonbare, dringende reden voor onmiddellijke stopzetting.

 

Contract van bepaalde duur

Een arbeidscontract van bepaalde duur of tijdelijk contract is een contract tussen een werkgever en een werknemer met een vooraf vastgestelde einddatum. Het wordt vaak gebruikt voor tijdelijke projecten, seizoensgebonden werk, vervangingen van personeel tijdens zwangerschapsverlof of ziekte, of voor een beperkte periode vanwege schommelingen in het werkvolume. Het contract eindigt automatisch op de afgesproken einddatum, zonder dat een opzegtermijn nodig is.

 

Opeenvolgende contracten van bepaalde duur

Een eerste contract van bepaalde duur kan één keer worden verlengd zonder dat dit automatisch een contract van onbepaalde duur wordt. De totale duur van de oorspronkelijke overeenkomst en de verlenging mag niet langer zijn dan twee jaar. In bepaalde situaties kan een contract van bepaalde duur meermaals verlengd worden zonder dat dit automatisch tot een contract van onbepaalde duur leidt, bijvoorbeeld bij seizoensgebonden werk of tijdelijke vervanging van een werknemer.

 

Arbeidsovereenkomst beëindigen

Zowel de werknemer als de werkgever kunnen het arbeidscontract beëindigen.

 

Opzeg door de werknemer

Werknemers die de arbeidsovereenkomst opzeggen, moeten een opzegtermijn naleven. Doen ze dit niet, dan kunnen ze verplicht worden om een verbrekingsvergoeding te betalen aan de werkgever.

 

Opzeg door de werkgever

De werkgever kan de arbeidsovereenkomst beëindigen door een opzegtermijn na te leven, tenzij er een dringende reden is voor het ontslag, zoals ernstige fouten van de werknemer of onaanvaardbaar gedrag op de werkvloer. In dat geval vervalt de opzegtermijn en heeft de werknemer geen recht op een opzegvergoeding.